Marszałek Szymon Hołownia przedstawia raport NIK dotyczący przepływu pieniędzy między państwem a kościołem

15 maja Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przedstawił wyniki raportu Najwyższej Izby Kontroli badającego przepływy środków pieniężnych między państwem a związkami wyznaniowymi w latach 2021-2023. Jak mówił – Było to powodowane chęcią uporządkowania spraw, które w Polsce nie są uporządkowane. Państwo i kościół powinny wrócić na swoje miejsca.

17,5 miliarda złotych dla związków wyznaniowych

Z raportu NIK przedstawionego przez Szymona Hołownię wynika, że przepływy finansowe między instytucjami państwowymi a związkami wyznaniowymi w latach 2021-2023 wyniosły kwotę 17,5 miliarda złotych, z czego aż 95% – czyli około 16,5 miliarda dotyczyło kościoła katolickiego. Sam Fundusz Kościelny kosztował w tym czasie budżet państwo 618 milionów złotych, z czego 90% przeznaczonych zostało na ubezpieczenia społeczne.

Najwyższa Izba Kontroli wykazała, że latach 2021-2023 kościołom oraz innym związkom wyznaniowym przyznano 160 dotacji na kwotę około 200 milionów złotych. Co zwraca szczególną uwagę – aż 106 z nich przyznanych zostało w trybie pozakonkursowym, w tym z samej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – aż 15 z 18 przyznanych w tym trybie dotacji nie spełniało przesłanek do jego zastosowania.

Niejasne przepływy z Lasów Państwowych 

W trakcie przedstawiania raportu Marszałek Sejmu Szymon Hołownia położył nacisk na przepływy finansowe między Lasami Państwowymi a Kościołem Katolickim. Jak wykazano – same darowizny w latach 2021-2023 wyniosły ponad 8 milionów złotych, z czego aż 50% według oceny kontrolerów NIK dokonanych zostało z naruszeniem przepisów – nie wpisywały się w cele związane z działalnością pożytku publicznego. 

Raport wykazał również wiele innych niejasnych i budzących wątpliwości przepływów finansowych między lasami państwowymi a kościołem, takich jak:

• 600 tysięcy złotych pochodzących z Funduszu Leśnego przeznaczono na udział Lasów Państwowych w pielgrzymkach do Częstochowy,
• 7,8 miliona złotych dla Fundacji Lux Veritatis na produkcję i emisję promocyjno edukacyjnych audycji telewizyjnych na antenie telewizji Trwam,
• 500 tysięcy złotych przeznaczonych na studia podyplomowe pracowników Lasów Państwowych w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu,
• 100 tysięcy złotych kosztował zespół doradczy w sprawach kształtowania postaw moralno-etycznych wśród pracowników Lasów Państwowych oraz ich integracji.

Najwięksi beneficjenci

Z raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że trzema największymi beneficjentami przepływów pieniężnych między państwem a związkami wyznaniowymi były Fundacja Profeto, która otrzymała ponad 65 milionów złotych z Funduszu Sprawiedliwości, Fundacja Lux Veritatis, która otrzymała 18,5 miliona złotych oraz Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, która otrzymała 3,37 miliona złotych. 

Jak podkreślał Marszałek Sejmu Szymon Hołownia – To powinno zostać obejrzane jeszcze raz bardzo wnikliwie pod względem celowości tego rodzaju relacji, które tutaj przez państwo i instytucję kościelną, prowadzoną przez znanego i medialnego kapłana były prowadzone.

Nieruchomości i grunty

Kontrolerzy Najwyższej Izby Kontroli oprócz przepływów finansowych między państwem a związkami wyznaniowymi skontrolowali również przekazane kościołowi grunty oraz nieruchomości. Z raportu wynika, że tylko w latach 2021-2023 Kościół Katolicki otrzymał 144 hektary ziemi oraz nieruchomości o wartości 13 milionów złotych. 

Proponowane rozwiązania 

Szymon Hołownia poinformował, że biorąc pod uwagę wnioski wynikające z raportu zaproponuje rozwiązania, mające uszczelnić źle kontrolowane przepływy finansowe między państwem a związkami wyznaniowymi – Zgłoszę inicjatywę ustawodawczą uchylającą artykuł 70a ustawy o stosunku państwa do kościoła katolickiego. Mówię tutaj o tym mechanizmie, który niezależnie od funduszu kościelnego pozwala wciąż przekazywać Kościołowi przez państwo nie kolejne nieruchomości na tak zwanych ziemiach odzyskanych, (…) powtórnie kompensując to, co się wydarzyło w czasie drugiej wojny. Druga wojna skończyła się 80 lat temu.

Docelowo uważam, że trzeba zlikwidować fundusz kościelny, ale zrobić to tak, żeby nie skrzywdzić tych kościołów mniejszościowych, które dzisiaj w tej naszej dyskusji podnoszą: dla kościoła prawosławnego, ewangelickiego innych kościołów – może to być naprawdę śmiertelne zagrożenie. Znajdźmy inny mechanizm, na który się umówimy, ale fundusz kościelny swojej roli w tej formie, w mojej ocenie absolutnie nie spełnia – dopowiedział Hołownia

• Osoby wspomniane w artykule:
•