Podsumowanie 1,5 roku zmian w polskim parlamentaryzmie

24 kwietnia w sejmie odbyła się konferencja “Cel – lepsze prawo. Ocena skutków zmian w Regulaminie Sejmu z 26 lipca 2024r.” podsumowująca zmiany w procesie tworzenia prawa i udziału w tym procesie społeczeństwa obywatelskiego zainicjowanych i wprowadzonych przez marszałka Szymona Hołownię.

Konferencja “Cel – lepsze prawo. Ocena skutków zmian w Regulaminie Sejmu z 26 lipca 2024r.” podsumowała półtoraroczne efekty prac kancelarii sejmu związanych z zapewnieniem większej transparentności i przejrzystości tworzenia nowych przepisów prawa. Mowę inaugurującą wygłosił marszałek sejmu Szymon Hołownia, który w swoim wystąpieniu podsumował efekty wprowadzonych zmian.

E-konsultacje – głos obywateli w końcu wysłuchany

W swoim wystąpieniu marszałek Szymon Hołownia szczególny nacisk położył na trzy obszary, jako mające kluczowe znaczenie w kontekście zmian w procesie tworzenia prawa. Pierwszą z nich były wprowadzone w listopadzie 2024 roku e-konsultacje społeczne procedowanych ustaw (pisaliśmy o tym tutaj). Jak mówił Szymon Hołownia – Najważniejszą zmianą, która dotyczy obywateli, jest system e-konsultacji ustaw. To projekt pionierski w skali europejskiej […] i naprawdę działa. Każdy może zapoznać się z projektem ustawy, ocenić go – napisać komentarz, zaznaczyć swoją opinię […] I my ten głos traktujemy poważnie. To nie jest fabryka ustaw, gdzie chodzi o szybkość. Chodzi o jakość. […] Prawo musi być przemyślane i tworzone razem z ludźmi, których dotyczy. Jak dodawał – z możliwości konsultowania 67 ustaw złożonych po wprowadzeniu mechanizmu e-konsultacji skorzystano już ponad 30000 razy.

Wydłużenie czasu procedowania ustaw i wysłuchania publiczne

Kolejnym obszarem wskazanym jako istotny w kontekście wprowadzonych zmian było zatrzymanie procedowania ustaw w 48 godzin (przyp. red. Ustawy rządowe w czasach rządów Prawa i Sprawiedliwości procedowane były jako projekty poselskie, co pozwalało unikać obowiązkowych w przypadku projektów rządowych konsultacji społecznych). Jak mówił Marszałek Szymon Hołownia – Dziś projekty są dłużej obecne w debacie publicznej, bardziej przemyślane. […] To nie jest zamrażarka. To sposób, żeby prawo miało sens, jakość i realne poparcie.

Dodatkowym elementem zapewniającym przejrzystość tworzenia prawa są wysłuchania publiczne. Wysłuchania publiczne to nie jest gest, to nie jest pokazówka. To realny mechanizm uczestnictwa obywateli w stanowieniu prawa. […] W tej kadencji odbyło się ich już sześć – dotyczyły najważniejszych tematów: aborcji, praworządności, ochrony zwierząt – mówił Szymon Hołownia zaznaczając, że ważne jest by pozwalać obywatelom wypowiadać się nie tylko przy urnach wyborczych – Demokracja to nie wybory co cztery lata. Demokracja to także słuchanie ludzi między wyborami.

Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji – eksperci filarem legislacji 

Trzecim obszarem zmian, które marszałek Szymon Hołownia wskazał jako kluczowy było powołanie Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji, którego zadaniem jest analiza każdego projektu ustawy składanego do biura podawczego kancelarii sejmu. Czasami dostaję od nich krytyczne opinie na temat własnych propozycji – marszałek zwracał uwagę na istotność niezależności zasiadających w biurze ekspertów i dodawał – Eksperci nie są po to, żeby nam przytakiwać, tylko żeby podnieść jakość stanowionego prawa. […] To naprawdę zmienia jakość debaty.

Jak zaznaczał Szymon Hołownia wprowadzone w ciągu ostatniego 1,5 roku zmiany wpływają pozytywnie na proces ustawodawczy odbywający się w sejmie – Proces stanowienia prawa staje się bardziej transparentny, przewidywalny i merytoryczny.

Galeria zdjęć

• Osoby wspomniane w artykule:
•